De papen van Brugge

Geplaatst op vrijdag 04 juli 2014 @ 15:13 , 809 keer bekeken

coverontwerp_de_papen_van_brugge.jpg?ito

Het karikaturale beeld van de losbandige middeleeuwse geestelijken herbekeken.

Het 15de-eeuwse Brugge was een middeleeuwse grootstad. In deze metropool floreerden luxenijverheden, internationale handel en maakte het Bourgondische hof grote sier. Brugge telde in deze periode enkele honderden geestelijken: kanunniken en pastoors, maar ook kapelanen en talrijke zangers. Onder hen vinden we enkele van de meest vooraanstaande componisten, zangers, ambtenaren en professoren van de lage landen terug, o.a. Gilles Binchois, Gilles Joye, Guillaume Dufay en Antoine Haneron. De Brugse kanunnik Joris Vander Paelen werd door Jan Van Eyck als een devoot man afgebeeld, maar sommige kronieken schetsen een ander beeld van de laatmiddeleeuwse clerus: ‘Zijn het dan allemaal hebzuchtige en eerzuchtige dieven, hoogmoedige en wellustige hoerenlopers en maagdenonteerders?’

In ‘De papen van Brugge’ wordt de levenswandel van niet minder dan 1298 seculiere geestelijken onderzocht. Het karikaturale beeld van de hypocriete, geile, ijdele of vraatzuchtige pastoor wordt door Hendrik Callewier aan de hand van rijke archiefbronnen herbekeken en bijgesteld.

"Zijn alle clerici dan hebzuchtige en wellustige hoerenlopers?", zo schrijft Romboud de Doppere, zelf kapelaan van de Brugse Sint-Donaaskerk, in zijn bekende kroniek. Verhalende bronnen uit de late middeleeuwen geven ons op het eerste gezicht een vrij negatief beeld van de seculiere geestelijkheid: ongeletterdheid, absenteïsme, proletarisme, onkuisheid, ... Maar strookt dit wel met de werkelijkheid? Voor zijn proefschrift nam Hendrik Callewier de proef op de som voor wat betreft de Brugse geestelijkheid. Op basis van onuitgegeven archiefmateriaal, waaronder de bijzonder boeiende kapittelakten van de Sint-Donaaskerk, schetst hij een levendig portret van de geestelijkheid in het Bourgondische Brugge. Waarom en hoe werd iemand priester? Wat was het recept voor een succesvolle kerkelijke carrière? De bedenkelijke levenswandel die veel geestelijken erop nahielden wordt in geuren en kleuren beschreven. Het valt op hoe veelzijdig de 15de-eeuwse kanunniken en kapelanen waren. Activiteiten als muzikant, notaris, of ambtenaar, overschaduwden vaak hun pastorale taken. Daarmee wordt ook duidelijk dat zij in het Bourgondische Brugge een vaak onderschatte rol hebben gespeeld die het religieuze domein ver overstijgt. 

De papen van Brugge.
De seculiere clerus in een middeleeuwse wereldstad 1411-1477.
Hendrik Callewier
Universitaire Pers Leuven
411 pagina's - 55 euro 


Welkom bij Clubs!

Kijk gerust verder op deze club en doe mee.


Of maak zelf een Clubs account aan:


Aanbevelingen door leden:

bernard-de-clairvaux starstarstarstarstar

Een geweldige community over de middeleeuwen in al haar facetten. Boeken, tentoonstellingen, steden en discussies met diepgang en humor. Een Vlaams-Nederlandse samenwerking van historisch niveau!