Kathedralenbouwers

Het contrast "oud en nieuw " kan mijn op vele manieren beleven . Ik zelf hou van de " oude stempel" , maar als men het nieuwe er goed kan in verwerken waarbij er geen vloek termen aan de pas komt kan ik er mee leven , zoals de Bijloke in Gent .

Het is wel je taak om dit persoonlijk te gaan onderzoeken, hè.

Eén van onze gewaardeerde clubleden gaat volgend jaar naar Dresden en zal dan waarschijnlijk ook het Militärhistorisches Museum tegenkomen. Zie: http://www.mhmbw.de/

Het is een combinatie van een 19de eeuws legergebouw met een moderne uitbreiding door Daniel Liebeskind:

Dat is een goeie. Waarom zou daar niks 'nieuws' van de 21ste eeuw mogen staan?

Mooie analyse. Je opmerkingen over de Utopia-expo deel ik helemaal. Een paar jaar eerder bezocht ik de tentoonstelling over Rogier van der Weyden en daar ervaarde ik meer logica (in alle aspecten). Maar dat gaat natuurlijk niet over architectuur. Ik ben er nu 3x geweest en het valt me inderdaad op, dat het museum bijna te groot is, wat niet bevordelijk is voor de oriëntatie van de bezoeker. Een belangrijk pluspunt  noem je niet: het uitzicht over de stad. Zoals in veel middeleeuwse steden vergeet je (tussen aanhalingstekens) in Leuven wel eens waar je bent. Vanaf het dakterras krijg je letterlijk overzicht en snap je bijna waarom het gebouw er staat: de binnenstad is op veel plekken verrommeld en hier is een eiland ontstaan dat structuur biedt, zonder het rommelige (en charmante!) te ontkennen. Ik vermoed dat de materiaalkeuze moet aansluiten bij het classisistische stucwerk van het oorspronkelijke gebouw. Nu ik dat type, bedenk ik ineens. De laatste 2x ben ik niet eens in die oudbouw geweest: het lijkt of de nieuwbouw het oorspronkelijke museum Vanderkeelen overbodig heeft gemaakt. Dat beschouw ik bij nader inzien toch als een minpunt. Toch wil ik het all-in wel een 8 geven. Andere meningen?

De titel van die forumonderwerp is wel oud en nieuw maar in het geval van Museum M te Leuven kan je enkel spreken van nieuw met een spatje oud. De eerste keer toen ik het bezocht twijfelde ik waar de echte ingangsdeur was, dat kon toch dat Romeins uitziend tempelgedoe niet zijn dacht ik toen. En toch, dat is de beste manier om binnen te geraken in deze witte blokkendoos die nu al wat vuil aan het worden is. Ik weet ook niet wat men heeft afgebroken om de doos te plaatsen en of hetgeen dat afgebroken is niet meer met de omgeving van grotendeels rode baksteen harmonieerde. 

De architecten zijn weliswaar gerenomeerd voor moderne bouwkunst in Vlaanderen, en toch vraag ik me twee dingen af bij dit museum dat intussen al werd gerenoveerd, en gerestaureerd, zo zie je dat die moderne dingen blijkbaar snel aan restauratie toe zijn.

1. Qua stijl, waarom heeft men niet alles van het oude afgebroken, en gewoon dat wit blok gezet. En waarom heeft men het gewoon niet effen gehouden, zonder nog een blokje bovenop het platte dak, dat was voor niets nodig, en een blokje na de Romeinse ingang, dat had volledig in glas kunnen zijn.

2.  Qua idee: waarom niet alles onder de grond steken? Het museum is licht en luchtig qua ingang maar dan dient men in alle zalen alles donker maken en met spots te belichten, veel kunst verdraagt immers het daglicht niet. Als je een museum onder de grond steekt, dan sla je twee vliegen in een klap, geen probleem met lichtinval en bovenop kan je een parkje maken wat tegenwoordig altijd welgekomen is in een stofferige stad.

Dat zijn eigenlijk algemene opmerkingen, het museum zelf vind ik soms wat fabriek-achting, je moet soms grote afstanden afleggen tussen verdiepingen en zalen door, bij de laatste tentoonstelling over Utopia heb ik toch nu en dan getwijfeld waar ik precies moest lopen, het was niet zo druk en dus was er geen mensenmassa om te volgen.

Ik heb ook de expo voor God en Geld bezocht in het Gentse Caermersklooster, zonder moderne aanpassingen denk ik, en vond die tentoonstelling warmer, het waren kleinere zaaltjes, alles wat dichter op elkaar, alles donker ook met spots en lichtbeelden.  En de expo was beter opgesteld, Utopia vond ik wat ontgoochelend, er was geen duidelijk verhaal in vergelijking met het verhaal in Gent, al of niet vatbaar voor kritiek.

Conclusie: het Leuvens museum is inderdaad luchtig binnenkomen, en er is binnen hier en daar spitsvondig binnenkomend buitenlicht ingebouwd. Maar aan de buitenkant vind ik het een zielloze blokkendoos, die misschien beter tot haar recht zou komen in een natuurpark in plaats van tussen rode bakstenen stadshuizen ingeplant te zijn, het totaalconcept is nu minder zichtbaar. Waarom dan ook geen rode steen zoals het bakstenen Concertgebouw van Brugge. Laat ons 7 op 10 geven voor de binnenkant en 4 op 10 voor de buitenkant, dan kom ik op 5,5 op 10 voor het totaal...

We hebben een thema te pakken! In de discussie merk je al dat er heel veel varianten mogelijk zijn van oud-en-nieuw. Van een modern vrijstaand kunstwerk op een oud plein tot en met nieuwbouw tegen een ouder gebouw. De uiterste variant is natuurlijk sloop en nieuwbouw, wat tot 30 jaar geleden ook vaak gebeurde. Dat kunnen onomkeerbare ingrepen zijn, maar ook verbouwingen of objecten, die in de loop van de tijd (decennia of eeuwen?) weer verwijderd of vervangen worden...zoals het in de geschiedenis altijd is gebeurd. Zo'n Toscaans stadje dat over een heuvel ligt gedrapeerd, is ook het resultaat van eeuwenlange verandering, tot en met de lelijke prefab garageboxen. Maar eerlijk is eerlijk: het resultaat blijft een tijdloze ervaring. Als ik 2 weken door Toscane of Umbrië toer, bevangt mij wel een bepaalde ongedurigheid. Deze regio's hebben zichzelf zodanig onder een stolp geplaatst, dat het museale bijna karikaturaal wordt. Daarom was ik zo enthousiast over de moderne kerk die ik buiten Foligno tegenkwam. Eindelijk contrast! Juist door dat contrast, waardeer je beide uitersten meer. Inhakend op Peter: er zit ook veel harmonie in moderne architectuur en er zijn genoeg voorbeelden waarbij oud-en-nieuw toch harmonie-in-contrast oplevert. Het lijkt me leuk om daarvan de komende tijd eens wat voorbeelden met elkaar te delen. Kunnen we vervolgens cijfers uitdelen. We moeten het natuurlijk wel een beetje ludiek houden.

Hier een eerste suggestie, die een aantal van jullie al kennen. Museum M in Leuven:

https://architectuurlandschap.wordpress.com/tag/leuven/

Ik weet het wel, rationeel gezien is er soms iets van, maar ik liet mijn hart eens spreken. Er is zoveel disharmonie in de wereld, dat ik de harmonie van oude gebouwen mooi en rustgevend vind. Wat is er bijvoorbeeld mooier dan een oud Italiaans dorp, ergens tegen een heuvel aangegooid en waar alle oude huizen ongeveer een zelfde kleur hebben en nog steeds dezelfde oude pannen hebben, wat een feest van harmonie, zelfs al zijn die huizen allemaal slecht onderhouden, en behoeven ze snel een nieuwe laag verf, of dient een lek in het dak hersteld, wat in onze contreien reeds verschillende malen zou gebeurd zijn. Het nadeel,van dergelijk dorp is dan dat de jeugd wegloopt om de werkloosheid te ontlopen. 

Ik heb geen probleem met een modern gebouw los van de rest, in de natuur of in een nieuwbouwwijk. Maar een oud harmonieus gebouw waar men een betonnen of stalen vierkantige nieuwbouw met veel glas aan toevoegt, daar krijg ik hartzeer en wroeging van....