Kathedralenbouwers

Toch de oudste, nog bestaande ridderorde. 

Een gebeurtenis die toch wat (meer) aandacht verdient op deze (Vlaams-)Nederlandse middeleeuwenclub: koning Willem-Alexander die in juni laatstleden werd ingehuldigd als ridder van de middeleeuwse Orde van de Kousenband.

Willem-Alexander van Nederland en Felipe van Spanje werden op 17 juni 2019 ingehuldigd als nieuwe leden. Uit handen van de Queen ontvingen ze eerst hun versierselen. In theorie gordt zij eigenhandig de kousenband om - bij mannen om het linkerbeen en bij vrouwen om de linkerarm. Maar gezien haar hoge leeftijd (93 jaar) liet ze dat aan een helper over. Na een processie vanuit het kasteel van Windsor werden beide koningen verwelkomd in Saint George’s Chapel, de spirituele thuisbasis van de orde, die Sint-Joris als beschermheilige heeft. In die kapel, waar prins Harry en Meghan Markle getrouwd zijn, hangen nu hun vlag en wapenschild en hebben ze hun eigen bankje.

Alsof we voor één dag worden teruggeslingerd naar de middeleeuwen: naar de tijd dat koning Edward III regeerde over Engeland. Het was hij die The Order of the Garter, zoals de orde in het Engels heet, in 1348 gesticht heeft. Volgens de meest romantische lezing begint het verhaal bij een getrouwde vrouw op wie Edward verliefd was. De gravin van Salisbury verloor op een hofbal een intiem kledingstuk: een van haar kousenbanden. De koning raapte het stuk op en bond het ostentatief om zijn eigen been. Dat deed hij doelbewust, nadat er al langer geruchten de ronde deden over zijn affaire met de gravin. Met de berispende woorden ‘Honi soit qui mal y pense’ (schande wie hier kwaad over denkt) zette hij de roddelende hovelingen op hun plek. Het werd de lijfspreuk van zijn orde en staat nog steeds met gouden letters in de kousenband van de volgelingen geborduurd.

Alleen de Queen beslist...

De ridderorde is de oudste en meest prestigieuze van Groot-Brittannië. Aan het hoofd staat de regerende Britse monarch, koningin Elizabeth II, die samen met haar troonopvolger prins Charles automatisch lid is. Alleen de Queen beslist wie mag toetreden. Dat zijn maximaal 24 stervelingen, die zij eert om hun uitzonderlijke verdiensten voor de samenleving. Denk aan oud-premiers (John Major is het bekendste lid), hoge militairen of directeurs van de nationale bank. Ze blijven lid tot aan hun dood, wat betekent dat er pas een plaats vrijkomt bij een sterfgeval. Het aantal doet vermoeden dat Edward III destijds wilde deelnemen aan een middeleeuws riddertoernooi, met twee teams van elk twaalf ridders.

Naast de gewone leden aanvaardt de Queen alleen een handvol familieleden, onder wie haar echtgenoot prins Philip, haar overige drie kinderen en kleinzoon (en toekomstig koning) prins William. Tot slot is er een buitengewone categorie waartoe buitenlandse staatshoofden worden toegelaten. Dat gebeurde met de koningen Willem-Alexander en Felipe. Zij zijn leden 1012 en 1013.

Bron: Wim Dehandschutter, De Standaard, 18 juni 2019