Kathedralenbouwers

en ook de geschiedenisman zijn kijkrichting wordt mede bepaald door het gelukkig veranderende mensbeeld:

wie de mens zelve is, en wie al die andere mede-mensen 7,594 miljard (2018) zijn

Het is maar te zien wat je  bedoelt met "een vreemd beeld van de geschiedenis oproepen."

Geschiedenis werd en wordt nog steeds geschreven door de overwinnaars, en dan is het maar zeer de vraag hoe objectief dat is...

Ben het met je eens

Ik vind de canon én de reuring er omheen juist prima propaganda voor de geschiedenis. Het doorsnee publiek heeft nu eenmaal behoefte aan hapklare producten. Elke manier om het historisch bewustzijn te verhogen is waardevol, zeker in deze opportunistische tijden. Zowel in B en NL bestaan politieke partijen die een vreemde beeld van de geschiedenis oproepen om daarmee maatschappelijke disruptie te creëren gericht op eloctoraal gewin. Het heeft vaak niet eens met ideologie te maken, maar met het businessmodel van de kamer/senaatszetel: doe wat in je karakter ligt (herrie schoppen) en verdien er je brood mee. Vroeger werd je kermisbokser, kwakzalver of ketter, nu kamerlid.

Over Maria van Bourgondië. Dat vind ik echt een slechte zet ingegeven door de wens om meer vrouwen in de canon op te nemen. Het Groot Privilige was wellicht een democratische doorbraak, maar Maria droeg hieraan alleen passief bij... door haar 'vrouw-zijn'. Dat is wel een heel zwakke constructie.

We zullen het geweten hebben in Vlaanderen dat Nederland zijn canon heeft aangepast. Jawel, tot in onze contreien werd met genoegdoening en vreugde gereageerd dat één van "ons" er bijhoorde en dat die andere, die Keizer Karel, die we eigenlijk niet meer zozeer van bij 'ons' beshouwden er uit vloog. Ons Maria van Bourgondië, die hier in het verre West-Vlaanderen, in het kasteel van Wijnendale, op zeer jonge leeftijd de dood vond tijdens een jacht. Als we één iets weten van 'ons' Maria dan is het wel dat: zo jong gestorven door een ongeluk met haar paard, 25 jaar was ze als mijn geheugen mij niet in de steek laat. Nu we in een periode leven waarbij standbeelden waar niemand naar keek plots belangrijk zijn geworden, kunnen we de Nederlanders er op wijzen dat de fiere stad Gent het opzetten van een standbeeld voor die zeer bekende Keizer Karel heeft geweigerd op haar grondgebied. Voorkomen van vernieling is altijd beter dan achteraf weghalen; in de plaats is een standbeeld van de Gentse stropdrager gekomen, beeltenis van de grote schande die deze Karel de bewoners van de stad Gent eertijds heeft aangedaan. Dat kan een idee zijn voor de vervanging van de beelden van Leopold II in België (maar men spreekt ook al over het weghalen van Napoleon): laten we de beelden vervangen door een standbeeld voor de onderworpenen der aarde. 

Laat ons bij de middeleeuwen blijven, voorlopig blijven de standbeelden van de middeleeuwers bewaard tot op vandaag. Terstond werden in Vlaanderen de BV's (Bekende Vlamingen) gevraagd om een mening over die canonwijziging, en wie beter dan 'onze' Bart Van Loo kon hier terstond onze geesten verlichten. Hij was echter wat op zijn adem gepakt, hij had eerder Filips de Goede in gedachten, de vader der Nederlanden, je weet wel die Filip prijkt niet voor niets op de kaft van zijn nog steeds populaire werk over de aartsvaders der Nederlanden. Maar eloquent als hij is, kon hij er zich uit praten: Maria van Bourgondië was een mooi "venster", zo tussen haar grootvader Filips de Goede, en haar kleinzoon Karel V. Zo waren de meubelen gered. Nu, wat menig Vlaming tot zijn verstomming bijleerde was dat 'ons' Maria had gezorgd dat we hier in de Lage Landen nog steeds Nederlands spreken, ze had de Franse koning het hoofd geboden die vond dat na de dood van haar vader, Karel de Stoute een vrouw maar niets was en Bourgondië beter weer onder de Franse kroon kon komen. Hoe kan dat nu? Wij Vlamingen hebben op school altijd geleerd dat de verfransing werd tegen gehouden door de Gulden Sporenslag bij die fiere stede die Kortrijk heet, vandaar dat Vlaanderen deze "historische" slag op 11 juli 1302 als Vlaams-nationale feestdag heeft verklaard. Nederlanders waren dan verbaasd te horen dat de eerste bijeenkomst van de Staten-Generaal der Nederlanden, die ter sprake kwam naar aanleiding van het Groot Priviligie van 'ons' Maria, in het Vlaamse Brugge bijeen was gekomen, en niet in Nederland. Kortom we leerden met zijn allen veel bij.

 Nu, wat ik vooral bijleerde was het volgende uit 'onze' krant De Standaard, namelijk dat geschiedenis steeds in beweging is: "De geschiedenis is dan ook altijd in beweging – daar dient het historisch onderzoek precies voor. Als het goed is, brengt het voortdurend nieuwe vragen en inzichten aan het licht en verfijnt en vervolledigt het de kennis. Zo is Maria van Bourgondië ook niet langer alleen dat hulpeloze sukkeltje dat de Bourgondische propaganda en, in navolging ervan, de historiografie tot voor kort van haar heeft gemaakt. Het iconoclasme in de straten waar vooral koning Leopold II dezer dagen het mikpunt is, kan slechts illustreren hoe vloeibaar het verleden­ wel is." Wat belangrijk is voor onze historici, want in de coronatijden begon men hier en daar lijstjes op te maken van "nuttige" onmisbare beroepen (zoals verplegers, dokters, apothekers, mondmaskerfabrikanten, bakkers en beenhouwers, pakjesleveranciers, enz..) en de anderen. Het was ook een sein naar onze Vlaamse regering die in navolging van Nederland ook droomt van een Vlaamse canon (waarom geen canon der Nederlanden ?) maar waar mening historicus weigert aan mee te werken, bevreesd om misbruikt te worden voor de zogezegde identiteits-politiek van bepaalde politieke partijen. De echte reden waarom in Vlaanderen die canon van Nederland wordt opgevolgd.

Tot zover de emoties. Wie wel een ernstige artikel daarover wil lezen verwijs ik naar de tekst in de canon zelve:

1457-1482   Tijd van steden en staten

Maria van Bourgondië
Vorstin tussen Bourgondië en Habsburg

Maria van Bourgondië is pas 25 jaar oud als ze sterft. Toch is de korte tijd dat ze regeert als hertogin een belangrijk omslagpunt in de geschiedenis van de Lage Landen. Door haar strategische politieke beslissingen versterkt ze de positie van de Staten-Generaal en zullen de Nederlanden lang deel uitmaken van het wereldrijk van de Habsburgers.
 

Maar een meisje  
 
Maria wordt in 1457 in Brussel geboren als enig kind van Isabella van Bourbon en Karel van Charolais. Ze is de kleindochter van de hertog van Bourgondië, Filips de Goede. Met veel pracht en praal wordt ze gedoopt, maar haar grootvader is hier niet bij aanwezig omdat het maar een meisje is. Toch zou zij als enig kleinkind zijn latere erfgenaam worden.
 
Door slimme huwelijk- en machtspolitiek weet Filips zijn hertogdom enorm uit te breiden met onder meer de rijkste delen van de Lage Landen, zoals Vlaanderen en Brabant. Hij zet zijn nicht gravin Jacoba van Beieren onder druk om haar graafschappen Zeeland en Holland na haar dood aan hem af te staan. Filips roept ook de Staten-Generaal in het leven: een politiek orgaan waarin alle delen van de Bourgondische landen vertegenwoordigd zijn. 
 
Na de dood van Filips in 1467 volgt zijn zoon Karel hem op. Hij is voortdurend op oorlogspad om zijn gebieden nog verder uit te breiden en dankt hieraan zijn bijnaam ‘de Stoute’, wat ‘de dappere’ betekent. Maria wordt vaak vergezeld door haar stiefmoeder Margaretha van York, de zus van de Engelse koning. Beiden ondernemen veel diplomatieke reizen in naam van de hertog. Door zijn kostbare oorlogen wordt Karel steeds minder populair. Ook trekt hij steeds meer gezag naar zich toe, wat niet in goede aarde valt bij de Staten-Generaal. 
 
Hertogin 
 
In januari 1477 sneuvelt Karel op het slagveld en wordt Maria als kersverse hertogin van Bourgondië de rijkste erfgenaam van Europa. De Franse koning Lodewijk XI grijpt meteen de kans aan om de Bourgondische landen landen weer in te lijven, die volgens hem aan de Franse kroon toebehoren. Hij rechtvaardigt zijn actie door te zeggen dat een vrouw geen vazal kan zijn van de Franse koning. Hij probeert Maria te dwingen met zijn zoon te trouwen. 
 
Maria neemt twee stappen om Franse overheersing te voorkomen. Om zich van de steun van de Bourgondische gewesten te verzekeren, tekent zij het Groot Privilege. Met deze akte geeft zij de rechten van de verschillende gewesten die door haar vader zijn afgenomen, weer terug. In ruil voor deze voorrechten moeten de Staten-Generaal haar trouw beloven en instemmen met nieuwe belastingen voor de oorlog. Daarnaast kiest ze Maximiliaan van Oostenrijk, uit de Habsburgse dynastie, als huwelijkspartner. Met Maximiliaan kan zij haar landen door een sterke vorst laten beschermen.
 
Het huwelijk betekent het einde van Maria’s politieke carrière. Zoals gebruikelijk in die tijd moet ze voortaan de politieke beslissingen overlaten aan haar echtgenoot. Het baren van kinderen voor de dynastieke opvolging is nu haar voornaamste taak, en ze krijgt in korte tijd drie kinderen. Zoals veel rijke tijdgenoten laat Maria een ‘getijdenboek’ maken. Dit prachtig versierde gebedenboek gebruikt ze voor haar dagelijkse toewijding aan God. In 1482 overlijdt Maria, enkele weken nadat ze met haar paard ten val is gekomen. Ze wordt in een prachtige graftombe gelegd, die nog altijd in Brugge te bezoeken is. 
 
Nalatenschap 
Door Maria’s politieke beslissingen worden grote delen van de Lage Landen voor lange tijd onderdeel van het Habsburgse Rijk, dat zich zou uitstrekken tot in Azië en Amerika. In de zestiende eeuw wordt haar kleinzoon Karel V heerser van dit wereldrijk. Het Groot Privilege, waarmee de Staten-Generaal rechten krijgen die de vorst hun niet mag afnemen, wordt voor toekomstige generaties een voorbeeld voor verdragen tussen een vorst en de volksvertegenwoordiging.