Kathedralenbouwers

Op de club borrelt het idee om de Bourgondische bibliotheek en de ondergrondse Coudenbergh te combineren op een Bouwersdag (die er echt weer gaat komen). Vanzelfsprekend vrije keus om al wel naar Brussel te gaan, want dan kun je ons gidsen ;-).

Misschien is het trouwens leuk om je bezoek aan Mechelen te combineren met Lier, waar Filips de Schone trouwde in de Gumaruskerk. Dat is een echt laatmiddeleeuws pareltje.

Ik probeer eind juni nog in Mechelen terecht te komen. Ik krijg mijn spuit overigens a.s. vrijdag.

Haha, goede vraag en het antwoord daarop is denk ik....komt ie: allebei. Zij verdedigde zo goed als mogelijk nog de belangen van de Bourgondische erflanden, zowel in de Nederlanden als Bourgondië (Het rijksdeel dat nog in handen was van haar familie), die intussen financieel zwaar werden belast ten behoeve van de Habsburgse oorlogen elders in Europa. De brieffragmenten maken duidelijk dat zij soms gewoon zegt "Nee, dat doe ik niet". Waarom hebben Maximilian en Karel V haar dan eigenlijk die rol van landvoogdes toebedeeld? Dat wordt in het boek niet echt geanalyseerd. Haar successen komen vanzelfsprekend wel aan bod. Margaretha had geen alleenmacht. Ze werd omringd door een professioneel ambtelijk apparaat en moest daarnaast natuurlijk dealen met adel, steden en kerk in de Staten Generaal. Haar diplomatieke netwerk en kwaliteiten zullen zonder meer een belangrijke rol hebben gespeeld bij haar aanstelling. Tijdens haar jaren als huwelijkspion heeft ze zowel in Frankrijk en Spanje in de keukens mogen kijken en vriendschappen gesloten met bestuurders die later het pad van de Habsburgers weer zouden kruisen. Ze had ook al bestuurlijke ervaring opgedaan in Savoye, waar haar man Filibert liever op jacht op ging.  Het was dus gewoon slim om Margaretha als landvoogdes van de Nederlanden te installeren. Overigens valt ook (weer) op dat het toeval de Habsburgers ook wel erg gunstig gezind was. En daarnaast waren andere Europese vorstenhuizen minstens zo opportunistisch bezig. 

Was zij nou de laatste Bourgondiër, of eerste Habsburgers in de lage lande? 

Bedankt, we zullen dit wel eens op de clubhome plaatsen. Alweer een aanrader.

Dit is mijn recensie:

De dood van de laatste Bourgondische hertog veroorzaakte een woelige periode in de Nederlanden. Zijn dochter Maria trouwde met de Habsburger Maximilian en kon zo de Nederlanden behouden. Door een slimme huwelijkspolitiek kregen de Habsburgers zelfs half Europa in handen. Hun dochter Margaretha vormde één van de pionnen in dit spel. Haar huwelijken met de koningen van Frankrijk en Spanje mislukten door politieke intrige en zelfs een overlijden. Een derde huwelijk met de hertog van Savoye bracht geluk, maar eindigde met een tragisch jachtongeval. Intussen had Margaretha ook het bestuurlijke virus te pakken gekregen. In Savoye omringde zij zich met professionele ambtenaren, die haar ook ondersteunden bij haar volgende uitdaging als landvoogdes van de Nederlanden. Haar diplomatiek inzicht wist dit gebied buiten de grote Europese oorlogen te houden. Naast bestuurlijke perikelen, biedt dit boek ook inzicht in de persoonlijkheid van Margaretha, gebaseerd op haar uitgebreide correspondentie. Vlot geschreven en inhoudelijk sterk boek, met afbeeldingen in kleur en literatuuroverzicht.

Ik kan hier aan toevoegen dat ik het een waardig vervolg vind op de Bourgondiers van Van Loo. Je merkt ook wel dat het een beetje zo bedoeld is, maar dat is echt niet erg. Ik mis hooguit wat inzicht uit actueel onderzoek over de bestuurlijke verhoudingen tussen steden, adel en landheer/voogd. Daar is de laatste jaren immers veel onderzoek naar gedaan. Ook in die zin zit dit boek in de lijn van de Bourgondiers. Gewoon een goed verhaal uiteenzetten, is helemaal niet verkeerd.

In de laatste 2 hoofdstukken wordt aandacht besteed aan het hofleven en de culturele interesses van Margaretha, dit gebaseerd op de overleverde ordonanties en inventarissen. Dat kon ik in mijn recensie niet meer kwijt, maar ik vind dat zeker een meerwaarde. De rol van Mechelen als hof- en bestuursstad wordt natuurlijk benoemd, maar vervalt zeker niet in chauvinistisch gedoe. Sterker nog, ik krijg zin om heel snel weer die kant op te gaan. Hopelijk lukt het nog om de tentoonstelling Kinderen van de Renaissance te zien, die natuurlijk raakt aan de tijd dat Margaretha een soort internationale "koningscrèche" runde in Mechelen.

Kortom: aanrader.

Nog even over de subtitel: parel van.... Dat had naar mijn mening wel steviger gemogen voor zo'n diplomatiek en bestuurlijk talent. De woordkeus is echter gebaseerd op een lofdicht uit die tijd, waar Margaretha naast heel veel meer wordt vergeleken met een parel. Op zich klopt de subtitel dus wel.

Ben al benieuwd naar je scherpe recensie.

Dat is nou ook wat: het boek valt hier net op de mat, dus ik moet aan de slag!

Vast goed bedoeld, maar een subtitel als 'parel van...' komt wel kitscherig over.