Kathedralenbouwers

Miniatuur, voorblad van het oorspronkelijke manuscript Sir Gawain and The Green Knight. We zien bovenaan links, in het rood gekleed, Heer Gawein met zijn bijl die zich richt tot Koning Arthur en Koningin Guinevere die aan een niet-ronde tafel zitten. Onderaan links zien we de Groene Ridder, gezeten op zijn groen paard, die zijn afgehakte hoofd in zijn hand draagt en zicht richt tot een duidelijk verbijsterde Gawein.

Bronnen: Blog British Library - The Green Knight: the movie and the manuscript

De Wikipedia-pagina lijkt mij ook interessant als achtergrond of inleiding voor het begrijpen van de film, beknopt in het Nederlands, (Heer Gawein en de groene ridder), en uitgebreid in het Engels (Sir Gawain and The Green Knight).

Ik heb intussen wat opgezocht over eventuele verbanden tussen Hildegard van Bingen en het verhaal van Heer Gawein en de Groene Ridder. In sommige onderzoeken gaat men ervan uit dat de auteur van het verhaal kennis dient gehad hebben van een aantal belangrijke christelijke werken waaronder de visioenenboeken van Hildegard van Bingen. Hildegard heeft het immers ook over 'Groenheid' namelijk Viriditas ('O nobilissima viriditas'), dat men probeert te vertalen als (goddelijke) groenkracht of groene groeikracht of deugdelijke energie en wat weet ik nog meer. Laat ons zeggen de christelijke deugdelijke versie van groen versus de heidense chaotische groene natuur die bedwongen moest worden. 

De onderlaag in het verhaal gaat over heidense tradities versus christelijke waarden. Als men dat weet en de film ook zo bekijkt, dan wordt het nog interessanter. Wat mooi is met betrekking tot de miniatuur van Hildegard is dat ze ronddraait, de beweging der seizoenen, want zo dienen haar miniaturen begrepen te worden, namelijk als bewegende elementen, zoals in een droom of visioen ook alles beweegt.

Een meer diepgaand artikel kan je hier lezen: A Knight of God or the Goddess?: Rethinking Religious Syncretism in "Sir Gawain and the Green Knight"

Wat de groene ridder betreft, wat mij in de trailer opvalt is dat er een miniatuur van Hildegard van Bingen in voorkomt; waarop zou de regisseur zich gebaseerd hebben om een 12de eeuwse miniatuur te gebruiken in het 14de eeuws ridderverhaal? (Zie 1:05)

De miniatuur in kwestie betreft het vierde visioen uit het Liber Divinorum Operum:

Naar aanleiding van het filmfestival in Venetië schreef Jeroen Struys, filmrecensent bij de krant De Standaard, een zeer lovende recensie over de film The Last Duel:

‘The last duel’: Ridley Scott schenkt filmfestival Venetië majestueus slotakkoord

Met The last duel trekt Ridley Scott de ridderfilm het moeras in van MeToo. Het is een schitterende, provocerende film geworden. Op naar de Oscars!

Met The last duel sloot het 78ste filmfestival van Venetië gisterenavond af op een dissonant maar majestueus slotakkoord, dat nog lang zal nazinderen. De intrigerende ridderfilm zal gegarandeerd nog stof doen opwaaien, gezien het heikele onderwerp en de gewaagde benadering die open staat voor meerdere interpretaties. Benieuwd of zoiets nog kan geapprecieerd worden. 

Ook op een ander vlak is The last duel een zeldzame vogel geworden: het is zowel een spectaculaire ridderfilm voor een groot publiek, als een film die een volwassen publiek uitdaagt. Dat kon alleen goedkomen in de handen van regisseur Ridley Scott (83!): hij weet hoe je spektakel moet brengen en heeft met Alien en Thelma & Louise al schitterende films gemaakt met complexe vrouwelijke helden. 

Heikel opzet

Het zag er immers een heikele opzet uit, een film over het laatste juridische duel dat in Frankrijk werd uitgevochten. Op 29 december 1386 nam schildknaap Jacques de Gris het op tegen de Normandische ridder Jean de Carrouges, die zijn voormalige vriend ervan beschuldigde zijn vrouw te hebben verkracht. Twee mannen vechtend om de eer van een vrouw: dat klinkt als een vreselijk ouderwets idee voor een film anno 2021. Maar dat is het niet geworden, met dank aan het sluwe scenario dat werd geschreven door zijn steracteurs Ben Affleck en Matt Damon, met hun eerste gezamenlijke scenario sinds hun Oscar voor Good Will Hunting. Zo’n onderwerp konden ze niet onder mannen houden – ze kregen hulp van co-scenariste Nicole Holofcener (Can you ever forgive me?). Zij kozen ervoor om het verhaal drie keer te laten vertellen, zodat elke betrokkene zijn versie kan geven. 

De film is écht spannend op het slagveld, met spectaculaire strijdtonelen, gefilmd op locatie in Frankrijk en in Schotland. Maar je zit pas echt op het puntje van je stoel omdat je wil weten hoe Scott dat in godsnaam gaat vertellen. Hij laat Adam Driver als de welbespraakte Jacques Le Gris en Matt Damon als de wat domme krachtpatser Jean de Carrouges het uitvechten, maar het is uiteindelijk toch Marguerite de Carrouges die het laatste woord krijgt. Ze wordt vertolkt door nieuwkomer Jodie Comer, die na haar opgemerkte rol in tv-serie Killing Eve nu een absolute filmster wordt. Dit is een magistrale film, die de hoop wekt dat cinema een glorieuze toekomst heeft. Ook al vind je die in 1386.

Dank voor de tip, dat zullen we volgen. Ik kan wel genieten van historische films met mooie beelden over hoe het vroeger kon geweest zijn. En ik denk dat deze met de tijd historisch correcter zijn geworden. Tijdens een cursus wees historicus-archeoloog Dries Tys er bijvoorbeeld op dat de serie Vikings zeer goed de cultuur en zeden weergaf van de vikingwereld. 
 

Wikipedia schrijft o.a. het volgende over The Last Duel:

The Last Duel is een Amerikaans historisch drama geregisseerd door Ridley Scott en geschreven door Ben Affleck, Matt Damon en Nicole Holofcener. De film is gebaseerd op het boek The Last Duel: A True Story of Trial by Combat in Medieval France geschreven door Eric Jager. Het verhaal gaat over twee voormalige vrienden, Jean de Carrouges en Jacques Le Gris, die elkaars vijand worden nadat Carrouges Le Gris ervan beschuldigt zijn vrouw te hebben verkracht. In 2004 bracht auteur Eric Jager met The Last Duel: A True Story of Trial by Combat in Medieval France een non-fictieboek uit over het duel tussen ridder Jean de Carrouges en diens schildknaap Jacques Le Gris, het laatste gerechtelijk tweegevecht dat officieel erkend werd in Frankrijk. In 2008 werkte Jager met BBC Four samen aan een docudrama over het historisch duel.

De beelden zijn in elk geval al prachtig.