Kathedralenbouwers

Geplaatst op zondag 05 april 2009 @ 13:03 , 9598 keer bekeken

De Middeleeuwen waren naar alle waarschijnlijkheid plm 0,3 graden Celsius warmer dan de tijd waarin we nu leven. Dat is de conclusie van een recente Amerikaanse studie naar de geschiedenis van het klimaat in de afgelopen 2000 jaar. De conclusie betekent een zoveelste 'knak' in de hockeystickgrafiek die voorstanders-van-paniek-over-klimaatverandering altijd gebruiken om duidelijk te maken dat het in de afgelopen 1000 jaar niet eerder zo warm was. Dat lijkt dus niet waar te zijn.

In een recente wetenschappelijke publicatie is een schatting gemaakt van de temperaturen in de afgelopen 2000 jaar. Door gebruik te maken van diverse temperatuursreconstructies is de schatting veel betrouwbaarder dan eerder gepubliceerde modellen. Op deze grafiek is duidelijk te zien dat het in de Middeleeuwse Warme Periode (van 800 tot 1100 AD) warmer was dan tegenwoordig. In de periode 1400 tot 1700 volgde de Kleine IJstijd (LIA). Sinds de Kleine IJstijd is de temperatuur aan het stijgen. De CO2-concentratie is pas sinds 1900 significant aan het stijgen. De eerdere opwarming in de Middeleeuwen en de opwarming na 1700 kunnen niet verklaard worden door de CO2-concentratie. Dit is ook de astrofysicus Sally Baliunas opgevallen. Zij stelt dan ook dat opwarming van het klimaat op Aarde wordt veroorzaakt door de zon. Baliunas stelt de het opraken van fossiele brandstoffen de komende 100 jaar veel meer schade zal berokkenen aan de mensheid dan de eventuele klimaatverandering.

Hoe ontdek je hoe warm of hoe koud het klimaat in vroeger tijden was?
 
Thermometers worden pas sinds plm 1700 op enige schaal gebruikt, dus rechtstreekse metingen van voor die tijd bestaan er nauwelijks, je moet het doen met dingen die 'dicht in de buurt' komen, zogenaamde 'proxies'. Een lijst met de oogstdata van gewassen door de eeuwen heen is een proxy: als in het ene jaar het gewas al in augustus en in andere jaren pas in september geoogst kan worden dan was wellicht de temperatuur anders. Er zijn bovendien tal van oude boeken en geschriften waarin over de weerssituaties wordt gesproken, en ook dat is een belangrijke bron van informatie. Op die wijze hadden de beroemde Engelse onderzoeker Hubert Lamb en zijn collega's geconcludeerd dat er zoiets was geweest als een Middeleeuwse Warme Periode - men sprak van een 'optimum', hetgeen niet negatief bedoeld werd - evenals een zogeheten Kleine IJstijd, ruwweg tussen 1400 en 1800. Dat was de periode waarin Henric Avercamp en Adriaen van de Venne hun schaatstafereeltjes schilderde, de Thames dichtvroor en heksen werden verbrand omdat ze het weer hadden laten verslechteren waardoor oogsten mislukten.

(Het Middeleeuws klimaatoptimum is een periode in de middeleeuwen met een significant hogere temperatuur dan omringende perioden. Het klimaatoptimum duurde grofweg van 800 tot 1300. Het warme klimaat kwam vooral voor op het noordelijk halfrond, op andere plaatsen op de wereld (zoals Antarctica) vond juist in die periode een kleine ijstijd plaats. Na de dertiende eeuw koelde het klimaat af en zou leiden tot de kleine ijstijd die in de zestiende eeuw begon. Deze warme periode wordt vaak aangehaald als bewijs dat de mens niet per se verantwoordelijk is voor de huidige opwarming van de Aarde.)

The Battle of Graphs

Zo verwierven deze klimaatfluctuaties een vaste plek in de klimaatgeschiedenis. Eind jaren 80 begin jaren 90 begon de klimaatbeweging alarm te roepen over een mogelijke opwarming, maar stond toch altijd met de mond vol tanden als mensen verwezen naar het werk van Lamb: het is vroeger toch ook warm geweest?
Activistisch ingestelde lieden kregen aldus geen voet aan de grond, en van een klimaatonderzoeker is de opmerking opgetekend: 'We moeten af van die Middeleeuwse Warme Periode'.

Met de studie van Michael Mann en diens collega's uit 1998 veranderde dat dramatisch. Op basis van de analyse van de dikte van boomringen van de afgelopen 1000 jaar (later bijna 2000 jaar) tekende hij de grafiek van de Nieuwe Klimaatgeschiedenis. Daar kwam geen Middeleeuwse Warme Periode in voor noch een Kleine IJstijd. De temperatuur van de afgelopen duizend jaar was volgens Mann eigenlijk altijd stabiel geweest, maar pas in onze tijd omhoog geschoten. De grafiek leek wel een hockeystick, en werd onder die naam ook beroemd.

Klimaatactivisten en -onderzoekers (vaak is het onderscheid vaag) waren dolblij met de grafiek die volgens hen eindelijk bewees dat het in de afgelopen 1000 jaar nog nooit zo warm geweest was, en door wie kon dat anders komen dan door de perfide mens met zijn verslaving aan fossiele brandstoffen? Geen klimaatpublikatie of je kwam de grafiek er wel in tegen.

Maar inmiddels is de hockeystick 'minder belangrijk' geworden, beter gezegd: compleet in diskrediet geraakt. Dat kwam vooral door het speurwerk van twee Canadezen, Steve McIntyre en RossMcKitrick, dat later grotendeels bevestigd werd door twee Commissies van de Amerikaanse Akademie van Wetenschappen. Het bleek dat Mann nogal selectief te werk was gegaan (vooral boomtypes had uitgekozen die het gewenste resultaat opleverden) en statistische analyses had gedaan die door echte vaklui werden weggehoond. Hij frustreerde bovendien openlijk pogingen om zijn werk te 'auditen' en beschuldigde de auditors ten onrechte van intimidatie en relaties met de olieindustrie.

Ene Michael Mann wist door verschuiving van data, mixen van willekeurige bronnen, wegmoffelen van piekwaarden, en dit alles te verstoppen in een complex statistisch computer programma de bovenste grafiek te produceren die door het IPCC in hun derde rapport werd gebruikt. Het was deze vervalste grafiek in 1997 die voer was voor de start van de media hype omtrent de 'wereldwijde opwarming'. Vele wetenschappers wisten dat dit niet juist was en vroegen zoals gebruikelijk in de wetenschap om de brongegevens en de wijze waarop Mann het geheel geconstrueerd had. Maar nee, de heer Mann was niet van plan om ook maar iets vrij te geven van zijn duistere 'hockey stick'. Uiteindelijk wisten de heren McIntyre and McKitrick via een omweg de data in handen te krijgen. Hun analyse was ontluisterend, het maakte bijna niet uit welke temperaturen er in Mann's programma gestopt werden er kwam ten alle tijden een hockey stick curve uit. Mann moest bakzeil halen en de grafiek was niet meer te vinden in het vierde rapport van het IPCC, maar het schandalige is dat er geen enkele rectificatie van deze opzettelijke misinformatie geplaatst is. De media en de burger waren op het verkeerde been gezet en dit wilden alle betrokken (overheids) instanties graag zo houden!

Het IPCC, dat in zijn Derde Assessment (rapport over de stand van het klimaat) de grafiek prominent had gebruikt negeerde de hele discussie (zeer verbazingwekkend voor een organisatie die zich juist ten doel stelt de wetenschappelijke kwaliteit van publikaties te analyseren) en publiceerde in de Vierde Assessment als alternatief een soort spaghettigrafiek van andere onderzoekers die wederom aan moest tonen dat 'Mann' dan wellicht niet meer du jour was, maar dat andere onderzoekers tot nagenoeg dezelfde conclusies waren gekomen. Daar was wel wat op af te dingen: voor een deel bestonden deze andere onderzoeken uit analyses volgens de Methode Mann en waren dus net zo onbetrouwbaar. Andere studies lieten wel degelijk de Middeleeuwse Warme Periode en de Kleine IJstijd zien: Mann's rigide hockeysticksteel begon al aardig te kronkelen.

Wie de ClimateAudit-site van Steve McIntyre bijhoudt (die heeft zn handen vol, maar dit terzijde) weet dat hier veel pogingen worden gedaan om te achterhalen in hoeverre boomringen wel een goede 'temperatuurproxy' zijn. Als boomringen dikker zijn, was dat dan een jaar met een hoge temperatuur? met veel water? met veel CO2 in de lucht, een combinatie daarvan, of iets anders? McIntyres analyses hebben een weinig hoopgevend beeld opgeleverd. het doek voor de dendrochronologie is wellicht nog niet geheel gevallen, maar er is alle reden om tevens andere proxies te analyseren. De boomringen van Mann kunnen makkelijk een hockeystick vorm opleveren, maar hoe zit dat met analyses van historisch ijs, sediment, pollen enzovoort enzovoort.

De Amerikaan Craig Loehle heeft nu een temperatuurreconstructie gemaakt op basis van 'proxies' die twee belangrijke dingen gemeen hadden: het waren GEEN boomringen, en er was in zogeheten peer reviewed studies vastgesteld dat deze proxies inderdaad een bepaalde weerslag van de historische temperatuur konden geven. Op basis van 18 van deze proxies kwam Loehle tot de hieronderstaande grafiek: hij laat zowel de Middeleeuwse Warme Periode zien evenals de Kleine IJstijd en bevestigt daarmee dus het eerdere - bejubelde - werk van de Engelsman Lamb. Volgens dit onderzoek was de Middeleeuwse Warme periode nog steeds 0,3 graden warmer dan nu.

Ongetwijfeld is dit ook niet het laatste woord dat hierover gezegd is. In de wetenschappelijke wereld worden studies vaak niet op hun inhoud beoordeeld maar op het tijdschrift waarin ze staan. Deze studie is gepubliceerd in een niet zo geweldig tijdschrift, Energy & Environment. Het is een argument dat nogal aan waarde heeft ingeboet in de afgelopen jaren. De klimaatdiscussie is zo verziekt dat je kans om in een 'beter' tijdschrift te komen er niet groter op wordt als je niet de bestaande standpunten bevestigt. De publikatie van studies als die van Mann eerder zaait bovendien ernstige twijfel omtrent de totempaal van de moderne wetenschap, het peer review systeem. Die maakt een nogal vermolmde indruk, als dat soort studies als die van Mann daar 'doorheen' komen. Waarschijnlijk gaan de audit-discussies op de site www.ClimatAudit.org een stuk verder dan de menige peer review. Op deze site is overigens de audit van de Loehle studie inmiddels in volle gang, in volle openheid en met alle medewerking van auteur Loehle zelf. Van de zijde van de 'officiële' klimatologie is nog niets vernomen.

Bron: www.klimatosoof.nl