Kathedralenbouwers

Geplaatst op zondag 19 september 2004 @ 22:53 , 1279 keer bekeken

Claus Sluter is één van de belangrijkste gotische kunstenaars. Hij wordt gerekend tot de internationale stijl. Dit is een fase in de gotische kunst, tussen grofweg 1400 en 1420, waarin er meer belangstelling is voor realisme en plasticiteit. Sluter loopt vooruit op deze hang naar realisme en plasticiteit en hij weet dit ook veel overtuigender te realiseren dan zijn tijdgenoten. Zijn stijl is uiterst individualistisch. Deze grote beeldhouwer was zijn tijd ver vooruit.

Sluter is afkomstig uit de Noordelijke Nederlanden, mogelijk uit Haarlem. In 1385 trad hij in dienst van Filips de Stoute. Hij maakte beelden voor het mausoleum van de hertogen van Bourgondië. Het mausoleum bevond zich in het kartuizerklooster Champmol, nabij Dijon. Het klooster werd in 1793 haast volledig verwoest. Gelukkig is het portaal van de kapel bewaard gebleven. De beelden die het hoofdportaal flankeren zijn van Claus Sluter (bovenstaande foto).

De beeldengroep is bijzonder onconventioneel. De beelden domineren de architectonische achtergrond en vormen een groep. Filips de Stoute en Margaretha van Vlaanderen zijn knielend weergegeven terwijl zij zich wenden tot Maria en het Kind. Hun plaats is voorbehouden aan heilige personen. Toch zijn zij daar levensgroot uitgebeeld. Het hertogelijke echtpaar wordt vergezeld door de Heilige Johannes en de Heilige Catharina, hun patroonheiligen.

Het realisme van de beelden is opmerkelijk. Elk beeld getuigt van het scherpe observatievermogen van deze kunstenaar. Zelfs Maria is weergegeven als een mens van vlees en bloed met individualistische gelaatskenmerken. Haar houding is eveneens zeer realistisch. Ze steunt op haar linkerbeen terwijl haar rechterarm en been samen met de plooival dynamiek suggereren.

De Mozesput (detail, bovenstaande foto) wordt beschouwd als Sluter zijn belangrijkste werk. De onderste helft van deze beeldengroep is bewaard gebleven. Zes Oudtestamentische profeten staan voor een sokkel dat oorspronkelijk een kruisbeeld droeg. De profeten zijn levensgroot weergegeven met uiterst individuele gelaatskenmerken. De mannen zijn bijzonder imposant verschijningen. Innerlijke bewogenheid is gekoppeld aan majestueuze waardigheid en een contemplatieve uitstraling. Hun emotionele gezichtsuitdrukkingen is veroorzaakt door de kruising. Ondanks de beroering die dat met zich meedraagt lijken zij te denken over de betekenis van deze gebeurtenis.Claus Sluter verbeeldt dus niet alleen de uiterlijke verschijningsvorm van de profeten zeer realistisch. Hij geeft ook het innerlijke overtuigend weer. De beelden zijn hierdoor bijzonder aangrijpend en reëel.

Het praalgraf van Filips de Stoute is gedeeltelijk het werk van Claus Sluter. De tombe is tussen 1385 en 1410 vervaardigd. Jean de Marville is de beeldhouwer die het project aanvankelijk leidde. Hij werd opgevolgd door Claus Sluter en uiteindelijk door Klaas van de Werve. Laatstgenoemde is de neef van Claus Sluter die verder werkt aan de tombe na de dood van de meester in 1405 of 1406. De pleurants, beeldjes die het verdriet van de rouwende verbeelden, zijn kenmerkend voor het oeuvre van Sluter. Ieder geeft op eigen wijze uiting aan zijn emoties omtrent de dood van Filips de Stoute. Deze kleine beeldjes doen zeer monumentaal aan.

Bron: http://www.kunstbeeld.com