Kathedralenbouwers

Geplaatst op maandag 23 september 2019 @ 18:08 , 359 keer bekeken

Waarschijnlijk door het succes van "De Bourgondiërs" van Bart van Loo vind je nu in de boekenwinkels een herdruk van een boek uit 1940 in de vooroorlogse spelling van weleer. Deze biografie van Karel de Stoute (1433-1477) was  jaren niet meer beschikbaar tot uitgeverij Aspekt in 2016 besliste tot herdruk van het boek. Deze heruitgave zorgt ervoor dat deze klassieker weer gelezen kan worden, voor wie maar niet genoeg krijgt van Bourgondiërs of biografieën. 

Karel de Stoute was hertog van Bourgondië, Brabant, Limburg, Luxemburg, graaf van Vlaanderen, Holland, Zeeland, Henegouwen en andere gewesten. Hij was een zoon van Filips de Goede en Isabella van Portugal. In 1439 trouwde hij met Catharina van Frankrijk die in 1446 stierf. Hierna huwde hij Isabelle van Bourbon in 1454, maar zij stierf in 1465. Zij gaf hem zijn enige kind, Maria. In 1468 trouwde hij tenslotte met Margaretha van York die hem overleefde.

Sinds 1457 groeide de afstand tussen Karel en zijn vader, vanwege de groeiende invloed van de familie Croy op de oude hertog. Tot een breuk kwam het in 1463. In 1465 wist Karel zijn tegenstanders te verwijderen en nam het bewind namens zijn ziekelijke vader over. Hij werd toen de ziel van de Ligue du Bien Public. Karel behaalde als winst uit zijn eerste strijd met Lodewijk XI van Frankrijk de teruggave van de verloren Somme-steden.

Na de dood van Filips in 1467 begon Karels’ regering met een overwinning op de met Frankrijk verbonden Luikenaren. Ondanks diplomatiek verzet van Lodewijk XI bracht hij een verbond met Engeland tot stand (1468, huwelijk met Margaretha van York). Een poging van Lodewijk om met de hertog te onderhandelen in 1468 te Péronne, leidde tot een nederlaag voor de koning, die zelfs een tuchtiging van het weer opgestane Luik moest bijwonen. Lodewijk herstelde zich schitterend door eraan mee te werken dat Eduard IV van Engeland – zij het tijdelijk – voor de Lancasters moest vluchten (1470-1471).

Karel wist zich echter na een verlies te handhaven in de oorlog die was uitgebroken. Een nieuwe coalitie tegen Frankrijk kwam tot stand, maar de strijd leverde geen duidelijke overwinnaar op. Sindsdien kreeg Karel meer gelegenheid zich in Duitse zaken te mengen. In 1472 begon de bezetting van Gelre. In 1473 veroverde hij het hertogdom Lotharingen. In Trier onderhandelde hij met de keizer over een toekomstige verwerving van het Duitse koningschap en toen hij dit niet kon bereiken over zijn verheffing tot koning van Bourgondië.

Na tegenstand van de Duitse vorsten begon de aftakeling. Interventie in de strijd van de Keulse aartsbisschop tegen de stad Keulen leidde tot een langdurig maar vruchteloos beleg van Neuss (1474-147), dat Karel belette steun te geven aan de Engelse inval in Frankrijk die zonder succes snel eindigde. Een hernieuwde poging om Lotharingen te veroveren leidde tot een strijd tegen de Zwitsers, die Karel op 1 maart 1476 en op 22 juni daarop volgend bij Granson en Mursten zware nederlagen toebrachten. Op 22 oktober 1476 sloeg Karel het beleg voor Nancy. Bij een ontzettingspoging sneuvelde hij op 5 januari 1477.

Met zijn onderdanen, vooral de steden, lag Karel voortdurend overhoop. Ten eerste door zijn pogingen een sterker monarchaal gezag te bevestigen en ten tweede door de hoge kosten, door zijn oorlogen veroorzaakt. De groeiende belastingdruk wekte een steeds groter wordende weerstand van de Staten. De hertog zag zichzelf steeds vaker met geweld op te treden tegen de steden. Het bericht van zijn dood zou voor algemene opstand zorgen.

‘Jan Walch schreef meer dan een biografie, hij plaatst een tijdsbeeld. Het leven van Karel de Stoute was meeslepend en dramatisch, gevangen tussen heroïek en tragiek’. – Perry Pierik

Karel de Stoute - Jan Walch
Pagina's: 248 - Prijs: € 18.95
 
Bron: Mark Beumer, Academia.eu