Kathedralenbouwers

Geplaatst op dinsdag 03 juli 2007 @ 23:58 , 169 keer bekeken

HULST - De archeologische opgraving nabij de Dubbele Poort in Hulst werpt licht op de economische wortels en ontstaansgeschiedenis van de stad.

Marcel de Koning van adviesbureau Archeomedia op het terrein waar na de bouwvakantie appartementen worden gebouwd.
foto Peter Nicolai

Dat zegt Marcel de Koning van adviesbureau ArcheoMedia, dat de opgraving op het toekomstige bouwterrein tussen het Godsplein en de Bierkaaistraat uitvoert.

Volgens De Koning heeft Hulst evenals andere Zeeuwse steden haar welvaart en wellicht een groot deel van zijn ontstaan te danken aan de zoutproductie. Bekend is dat in de vijftiende en de zestiende eeuw de zoutketen buiten de stad lagen. Vermoedelijk waren dat eenvoudige houten gebouwtjes. Ze lagen indertijd buiten de stad aan de haven, met het oog op het brandgevaar dat met de zoutwinning samenhing.

De sporen, die bij de opgraving gevonden zijn, hebben waarschijnlijk te maken met zoutproductie; in het toen nog niet bebouwde deel van de stad in de twaalfde tot en met de veertiende eeuw.

Voor het eerst vindt daar nu archeologisch onderzoek naar plaats met uitgebreide monstername voor laboratoriumonderzoek.

Over het proces van zoutfabricage en het belang van het zout is nog niet zo heel veel bekend. De zoutraffinage was waarschijnlijk een ingewikkeld en langdurig proces. De afzonderlijke fabricageprocessen leverden verschillende afvalstoffen op, die mogelijk door middel van chemische analyse van de lagen en monsters te herleiden zijn. Over het ambacht zelf zijn geen middeleeuwse bronnen bewaard gebleven.

"Het was zeg maar het geheim van de smid", vertelt De Koning. Tijdens de verschillende processen bleven afvalproducten over die bekend zijn als zelas-lagen. De opgraving en de analyse van de monsters kunnen bouwstenen aandragen voor de reconstructie van het voor Zeeland zo belangrijke middeleeuws zoutwinningsproces. Het veen is in de provincie over enorme oppervlakten vergraven. Zo is het kenmerkende Zeeuwse landschap met hobbelige weiden ontstaan: de moeren en poelen. Turfwinning heeft geleid tot enorme landverliezen tijdens overstromingen, zoals het Verdronken Land van Saefthinge en het Verdronken Land van Reimerswaal.

"Een deel zal als zoete turf gedolven zijn en gediend hebben als brandstof. Een groot deel van het veen werd echter vergraven voor de zoutwinning. Onduidelijk is hoe omvangrijk de zoutproductie nu eigenlijk was en hoe het raffinageproces in zijn werk ging. Kennelijk was het zout goud waard en nam men het risico van overstromingen op de koop toe."

Het braakliggende terrein van de Woonstichting is gedurende acht weken het werkgebied geweest van de oudheidkundige bodemonderzoekers.

Deze week slaat de aannemer die na de bouwvakantie begint aan de bouw van het appartementencomplex de damwanden voor de parkeerkelder onder het gebouw. Daarna komen de archeologen tot eind juli nog twee weken terug voor onderzoek van het laatste gedeelte van het terrein.

ArcheoMedia presenteert aansluitend een onderzoeksvoorstel aan de gemeente en de Woonstichting voor de verdere uitwerking van de onderzoeksresultaten. Dan is er ook duidelijk aan te geven wat de opgravingen en de uitwerking daarvan in totaal kosten.

De gemeente stelde eerder niet meer dan een half miljoen euro uit te willen trekken voor alle archeologische onderzoeken in het kader van het stadsvernieuwingsproject De Nieuwe Bierkaai. De Koning schat in dat het 'heel erg lastig zal gaan worden' om daar aan te voldoen. Hij wijst daarbij onder meer op kansrijke vondstplaatsen zoals de plek waar de oude haven weer moet worden gegraven. Wel hoopt de gemeente op geld van het Rijk voor de archeologische onderzoeken.

Bron: Harold de Puysseleijr; BN De Stem