Barbara Tuchman (30 januari 1912 - 6 februari 1989).  

Aan de muur boven het bureau in haar houten schrijfhut in Cos Cob hing - tussen foto's van gotische kathedralen, haar drie dochters en slagvelden van de Eerste Wereldoorlog - een door de tijd vergeeld en kromgetrokken papier met een handgeschreven zin: 'Ik wil dat de lezer de pagina omslaat en blijft omslaan tot het einde.' Barbara Tuchman was geen historica, ze was een schrijfster van door minuscuul onderzoek gestutte verhalen over de mens in het verleden. Haar boeken - of ze nu over de waanzinnige veertiende eeuw, de Eerste Wereldoorlog of de valkuil van de dwaasheid van de politiek gingen - zijn nooit droog gekauwde analyses, maar altijd pogingen tot reconstructie. 'Schrijven zoals het gebeurd is', was helemaal in de geest van Leopold von Ranke haar ambitie. Al was ze de eerste om te beseffen dat iedere blik op het verleden er een is door een vervormende spiegel. Net zoals in de actualiteit van de dag hebben we de neiging om in het verleden het abnormale te beklemtonen en het normale te minimaliseren. 'Het blijvende effect van het normale is meestal groter dan de impact van de verstoring', zei ze daar-over. Het werd de wet van Tuchman.

Zelf leidde Tuchman haar passie voor het verleden terug naar haar grootvader, Henry Morgenthau Sr., een zakenman die een tijdlang diplomaat was in Istanbul. Ze was twee jaar toen ze met haar ouders op een Italiaans schip naar Istanbul voer om haar grootvader te bezoeken. Het was 10 augustus 1914 en van op het dek zagen zij hoe een Duits oorlogsschip een Brits passagiersschip onder vuur nam. 'Voor mijn ogen speelde zich geschiedenis af', zou ze er later over vertellen. Eenzelfde, minstens even opwindend gevoel had ze toen ze na haar literatuurstudies aan Radcliffe College in 1937 als verslaggeefster naar de Spaanse burgeroorlog trok voor het door haar vader, de bankier Maurice Wertheim, opgekochte weekblad The Nation.

Haar jaren als verslaggeefster kneedden haar latere werkwijze als auteur. Ze tastte niet zozeer als onderzoekster in het verleden rond, wel als journaliste. Of het nu voor De kanonnen van augustus, De waanzinnige veertiende eeuw of De mars der dwaasheid was - haar drie bekendste boeken - telkens combineerde ze een uitgebreide periode van lectuur met een al even uitgebreide periode van veldonderzoek. Dat laatste was voor haar essentieel om de geschiedenis zo goed mogelijk 'aan te raken', om er met huid en haar op te zitten. Maar soms gebeurde dat doorvoelen en doorgronden stomweg toevallig. De idiotie van oorlogvoering met puntige schoenen, zoals men in het Frankrijk van de veertiende eeuw gewend was, drong pas goed tot haar door toen ze op een vakantie in Hawaï op zwemvliezen over het strand liep.

Bron: Tine Hens; Knack, 4 januari 2012