Kathedralenbouwers

Na aan het hart

De curieuze cultuur van de verering van relieken van heiligen staat niet op zichzelf. Na hun overlijden leven mensen voort in de herinnering van hun nabestaanden. Deze herinnering wordt op tal van manieren gewekt en gekoesterd. Neem bijvoorbeeld de tijd en de moeite die het kost om van kleding of persoonlijke bezittingen van een overleden partner afstand te doen. Sommigen doen daar jaren over. Een haarlok, een bril, een tandenborstel in de badkamer, een vulpen of een oude agenda op een bureau. Ze vormen een bewijs van het bestaan van degene die er niet meer is. En van de band die er was. Een hedendaags reliek zogezegd. Maar er is een belangrijk verschil met relieken van heilige personen. Volgens het katholieke geloof hebben zij een leven na de dood. Zij leiden dat leven in het hiernamaals in de gestalte van een hemels lichaam. De reliekhouders omhullen hun aardse stoffelijke resten met edele metalen met versieringen in paradijsmotieven en ook wel met goud of zilvergekleurde afbeeldingen van hun lichamen of delen daarvan. Relieken waren een felbegeerd bezit. Want relieken dienen niet slechts de herinnering. Via relieken staat de gelovige met de heiligen in contact. En door hun aanwezigheid op aarde en in de hemel kunnen zij zorgen voor verhoor van gebed. Ze boden hoop en houvast, maar ook genezing en bescherming.

Collectie Hamers-IJsebrand: een levenswerk

Met meer dan 500 voorwerpen is de collectie Hamers-IJsebrand de belangrijkste particuliere verzameling van relieken en devotionalia in Nederland. De verzameling is het levenswerk van -wijlen- Ger IJsebrand en Harrie Hamers. Hun belangstelling voor relieken is eerst gewekt door het aanbod ervan in de handel. Al snel raken zij gefascineerd door de bijzondere historische waarde van relieken en de daaraan verbonden verering van heiligen in vroeger tijden. Vooral de toevlucht tot geloof en verering door mensen in nood of problemen sluit aan op hun eigen ervaring. Als klinisch psycholoog trekt met name Harrie Hamers de vergelijking met de geestelijke nood van mensen van nu. Daardoor zien zij reliekverering niet slechts als een achterhaald bijgeloof, maar eerder als een uiting van een grote maatschappelijk behoefte in het verleden. Jarenlang groeit hun collectie uit tot een uitzonderlijk museum in hun eigen woning. En dan komt de tijd om voor de verzameling een bestemming te zoeken. Die is nu gevonden in Breda's Museum. Eind 2008 is de schenking definitief bekrachtigd. Deze betekent een unieke aanvulling op wat Breda's Museum in het bisschoppelijk deel van de verzameling reeds in huis heeft. En het is voor de eerste keer dat Breda's Museum zo'n kostbare collectie als schenking in beheer heeft gekregen.